چرا هنگام روی دادن بعضی از اتفاقات احساس میکنیم قبلا آن صحنه ها را دیده ایم؟
چرا هنگام روی دادن بعضی از اتفاقات احساس میکنیم قبلا آن صحنه ها را دیده ایم؟
به این پدیده می گوییم دژا- وو (Deja vu ) معنی تحت اللفظی این کلمه فرانسه «قبلا دیده شده» است. توضیح رایج امروزین روان شناسان درباره این پدیده، بروز اشتباه در فرایند حافظه انسان است، به این معنی که وقتی صحنه ای را می بینیم این صحنه به حافظه کوتاه مدت ما سپرده می شود و در هر لحظه ذهن ما چند ثانیه پیش تر را از روی حافظه کوتاه مدت به خاطر می آورد ( وگرنه نمی تونستیم آن صحنه را لحظه به لحظه دنبال کنیم ) اما گاهی اوقات این عملکرد به نحوی انجام می شود که گویی تصاویر چند لحظه پیش از حافظه طولانی مدت بازخوانی می شود و بنابراین تصور می کنیم اتفاقی که چند لحظه پیش تر افتاده در گذشته ای دور رخ داده و ما مشغول به خاطر آوردن آن از روی حافظه طولانی مدتمان هستیم.
به همین دلیل هست که همیشه حس جست و جو برای خاطره ای دور دست در چنین لحظاتی بسیار قوی است و مدام داریم با خودمام می گوییم « این صحنه را قبلا کجا دیده بودم؟ ». هر چند هرگز نمی توانیم زمان و مکان دقیق بروز این خاطره ی قدیمی دروغین را دقیقا به خاطر بیاوریم. درباره نحوه دقیق عملکرد مغز ( مثلا اینکه مغر ما پیش از درک هر لحظه آن را از حافظه کوتاه مدت بازخوانی می کند یا اینکه پیش از بازخوانی از حافظه کوتاه مدت جریان زمان را به عنوان یک خاطره در جریان درک می کند) بحث های زیادی وجود دارد، اما چیزی که فعلا روشن است، این است که دژا-وو ربطی به روشن بینی و آینده نگری ندارد.
تقریبا دو سوم مردم جهان با چنین تجربه ای رو به رو می شوند، پس نباید نگران خراب شدن مغزتان باشید. بررسی های روانپزشگان برای یافتن رابطه ای معنی دار میان بروز دژا-وو و اختلالاتی مثل اسکیزوفرنی و عصبی بودن نیز هیچ نتیجه ای نداشته و ارتباطی میان این پدیده با چنین اختلالاتی وجود ندارد. تنها عارضه مغزی که ممکن است با دژا-وو مرتبط باشد حمله صرع در ناحیه گیجگاهی مغز است. اغلب مردم در زندگی خود با دوره های ملایم حملات صرع رو به رو می شوند ( که به معنی ابتلا صرع نیست) و این حملات هم لزوما به معنی غش کردن و عوارض رفتاری ظاهری نیستند. دژا-وو می تواند نشانه بروز چنین حملات زودگذر و خفیفی باشد
parisa shojaei
